IN DE SOETE SUYKERBOL

Het is herfst, begin jaren ‘50. Op de Zwingelspaansedijk zwoegt een jongen met een handkar, geleend van de plaatselijke timmerman. Hij is onderweg naar de ongeveer 2 kilometer van zijn huis gelegen enige verlaten bushalte in de omtrek, ‘De Stoof’.
Om de tijd van de saaie rit wat in te korten gaat hij al huppelend en zingend in vierkwartsmaat, op en neer zwevend met de kar, richting de bushalte…
Het laat weinig te raden dat het ventje met die handkar de ongeveer 12 jarige Gerard is….

Mij viel namelijk met regelmaat de twijfelachtige ‘eer’ te beurt om een oom Leen van Gemeren mét koffers en nazaten af te halen van de bus wanneer zij tijdens de herfstvakantie een aantal dagen bij ons kwamen logeren!
Met een wagen volgeladen bagage, neef en nicht ‘hopte’ ik dan terug naar huis. Het plaatje laat zien hoe zo’n ‘douwkar’ er ongeveer uitzag.

Ik herinner mij trouwens dat veel familieleden uit Rotterdam regelmatig op Het Spaan kwamen logeren! Dat waren áltijd hoogtijdagen!
In afwisselende samenstelling kwam de bonte rij, vaak muzikale ooms, tantes, neven en nichten van allerlei pluimage naar ‘Het Huis Op De Hoek’ waar gezelligheid altijd troef was.
Deze gezelligheid én de geur van versgebakken brood, de beroemde eierkoeken, bolussen en worstenbroodjes hadden een enorme aantrekkingskracht op de ‘stadse’ familie… Zodoende was het bij ‘Oom Hein ’altijd een soort “In De Soete Suykerbol”.

Fijne herinneringen hebben we aan de logeerpartijen van bijvoorbeeld de nichtjes Ali en Janny van der Meijde. Op bijgaande foto ‘helpt’ Janny oom Hein met koekjes bakken.
Ali is dan nog totaal onwetend van het feit dat zij de latere Alice zal zijn, de mede-oprichtster van het van Gemerens Familiekoor..
Ik vond die familiebezoekjes wát gezellig! Onvergetelijk zijn de grappen en grollen van vooral de broertjes Leen en Arie van Gemeren en áltijd werd weer uitgekeken naar het door vader Hein uitgevonden jaarlijkse spelletje in de bakkerij, ‘handje raaien’
Verder maakte het harmonium, - afgewisseld door ‘spetterende’ stichtelijke gesprekken - overuren en de psalmen en gezangen schalden met regelmaat door het huis!

DE ORGELLES….
Uit mijn jonge jaren staan een aantal dingen op het netvlies die blijvend indruk op mij hebben gemaakt!
Zo herinner ik mij als de dag van gisteren de maandagen waarop ’s middags om kwart voor vijf de hoorspelserie “Saskia en Jeroen” werd uitgezonden. Ik zat aan de radio gekluisterd en in mijn fantasie beleefde ik de spannende avonturen mee!
Maar dat was nog niet alles, want na iedere aflevering was onze ‘achterkamer’ eventjes van mij, want na Saskia en Jeroen kwam ‘de populaire orgelbespeling’ van Piet van Egmond. Een fenomeen in die tijd! Mijn moeder zorgde - terwijl zij vis bakte in de keuken - dat ik ongestoord naar deze virtuoos kon luisteren…..
Deze “concerten” inspireerde mij om nóg meer achter het traporgeltje plaats te nemen.
Steeds vaker begon ik te ‘zeuren’ dat ik later “in de muziek” wilde én orgelles moest hebben!
Maar ‘Hein en Sijg’ zagen de donkere wolken boven Gerards hoofd al hangen bij de gedachte dat hun zoon ‘de verkeerde kant’ op zou gaan en ‘aan lager wal’ zou raken als hij van zijn hobby zijn beroep ging maken! Bovendien, bijvoorbeeld naar Breda orgelles halen was ‘veuls te duur’ in die tijd!

Maar om mij in mijn honger naar ‘meer en beter leren orgelspelen’ tegemoet te komen wisten pa en moe wel een oplossing;
De bovenmeester van mijn school, ook organist, zou mij wel orgelles kunnen geven.
En zo geschiedde in die dagen dat er een verzoek uitging naar meester Kruit om mij 1 keer per week een half uurtje les te geven.

“Stuur hem maar” was zijn reactie, dus ik naar orgelles. Het ging een tijdje goed totdat er het volgende gebeurde;
Op een middag kwam de bovenmeester een praatje maken in de bakkerij. Of hij nu van mij af wilde óf die keer een lollige bui had weet ik niet maar hij ‘flikte’ mij iets wat ik hem, zo jong als ik was, nooit heb vergeven.

Het was namelijk weer ‘knikkertijd’ en knikkers van klei met prachtig glimmende stuiters waren in die tijd ‘goud’ waard! En bewaren in een écht knikkerzakje, ik zie het nóg voor me!
Die keer zat ik op de vloer van de bakkerij al mijn gewonnen knikkers te tellen.Tijdens het Zwingelspaanse praatje liep hij langs mij en pardoes schopte hij m’n hele stapel knikkers door de bakkerij. Ik huilde van woede en was tot op het bot beledigd!!
”Lelijke rotvent, ik kom nooit meer orgelles bij jou halen” schijn ik geroepen te hebben.
Dag knikkers, dag meester, dag orgelles!
En ook dié avond lag ik weer vroeg onder de wol….

SALOMO.
Naar het schijnt was ik een kruising tussen een soort Pietje Bell en het type Dik Trom!
Regelmatig maakte ik het, op zijn Brabants gezegd, behoorlijk ‘van de man’ en vaak was er reden om mij flink tot de orde te roepen! Achteraf geheel terecht natuurlijk….
‘Varkentje loslaten’ en ‘kippetje jagen’ waren wel twee van mijn vele hobby’s.
Als variant op één van de mooie spreuken van Salomo: “wie zijn zoon liefheeft spaart de roede niet” werd óf de pantoffel óf de blote hand gehanteerd voor de bekende billenkoek, dikwijls met ‘meelevend’ leedvermaak gadegeslagen door die paar kleine broertjes van mij…

VOORBEELD EN INSPIRATIE.
Bijgaande foto’s doen mij herinneren aan mijn lieve zusje Jeanette die mij als kleuter - zittend op het aanrecht met m’n voetjes in een teiltje - van de dagelijkse wasbeurt voorzag en zorgde dat ik netjes gekleed naar school ging. Ook ’s avonds zorgde ‘Jansje’ zoals zij toen nog heette, dat ‘de kleintjes’ schoon naar bed gingen en op de knietjes hét kindergebedje van alle tijden “Ik ga slapen, ik ben moe…”zongen.
Zo ging dat in een groot gezin van 12 kinderen, de oudsten voedden mede de jongsten op!
Rechts mijn broer Rien, een verhaal apart. Hij was een zangtalent bij uitstek, muzikaal zeer begaafd, gentleman en had een schitterende tenorstem! Als hij bij het harmonium zong, was ik daar erg van onder de indruk. Ik zag hem als voorbeeld en zijn muzikaliteit inspireerde mij.
Tijdens zijn militaire dienst maakte hij furore als zanger, trad regelmatig op en ging zelfs ‘een blauwe maandag’ naar het conservatorium in Rotterdam. Hij trouwde met Adrie, eveneens gezegend met een mooie stem. Samen brachten zij een muzikaal begaafd ‘kwartet’ voort waaronder de tot op heden enige soliste die het van Gemerens Familiekoor rijk is...

Helaas zijn broer en zus niet meer in leven.

Na het debacle van ‘de eerste orgellessen’ deed ik op dertien jarige leeftijd een wonderbaarlijke ontdekking.…!
Wordt vervolgd.

NOSTALGIE “OP HET SPAAN”.
Terugdenkend aan mijn geboortegrond komen de jeugdherinneringen geleidelijk naar boven. Allereerst: ’s nachts altijd wakker, opstaan en ontbijten aan de keukentafel, korstjes verstoppen onder m’n bordje waarbij ik áltijd weer werd gesnapt.
Vervolgens naar school!
Al zoekend in de ouwe schoenendoos kwam ik deze, door de tand des tijds aangetaste foto tegen van ‘de drie kleintjes’ onderweg naar school. In ‘drollenvanger’ én op klompjes!

Het naar school gaan herinner ik mij als niet vervelend, zéker niet toen op een dag mijn nieuwe Juf de school, of beter gezegd ‘mijn leventje’ binnenliep…..
Ik was direct erg onder de indruk van ‘juffrouw Annie’! Wat mij opviel was haar mooie rode haar en witroze gezicht.
Verder zag ik, ondanks dat ik een ventje was van een jaar of acht dat zij ‘anders’ gekleed was dan de gemiddelde ‘Zwingelspaanse’ dames van die leeftijd! Een ‘stadse meid’, zullen de buurtbewoners gezegd hebben. Dat klopt ook wel, want zij kwam uit Den Haag.

Hoe dan ook: ik vond haar gewoon mooi en wij konden het prima met elkaar vinden!
Als de school begon was het eerste wat we deden een psalmversje zingen en daarna bidden,
met de handen gevouwen op de lessenaar en je had het hart niet om te kijken!
Tóch keek ik met dichtgeknepen oogjes naar mijn nieuwe juf. Ik was duidelijk ‘verliefd….’
Ik sloofde mij uit met het ‘netjes zitten’ en ‘versje leren’.
Zij had een blokfluit en gaf daarmee de toon aan bij het zingen. Prachtig vond ik dit en misschien verklaart dát wel mijn voorliefde voor de fluit en hobo!

Tien jaar geleden hadden we op Zwingelspaan een reünie van de school. Groot was mijn verbazing, maar zij wás er: Juffrouw van Heijningen! Na ruim 40 jaar stond ik weer oog in oog met haar. We raakten aan de praat en jawel, zij wist nog precies wie ik was en noemde mij ‘een beweeglijk en ondeugend ventje’ van toen, op wie ze maar niet kwaad kon worden.
Zij herinnerde zich dat ze een foto had waar ik op stond en een week na de reünie kreeg ik van haar dit fotootje toegestuurd.

NAAR BUITEN.
Buiten spelen, daar denk ik vaak aan terug. Dat was nooit een probleem. Gevaren waren er niet veel! Scheurende auto’s en brommers waren er nauwelijks.
De boze buitenwereld bestond in die tijd in mijn beleving alleen maar uit ‘niet in de sloot vallen bij het slootje springen’ en ‘niet van de bietenwagen vallen’ waar je stiekem op meereed óf, niet gesnapt worden bij het ‘belletje trekken’.
Geheel zonder gevaar waren spelletjes als knikkeren, tollen, hoepelen, tikkertje, hinkelen, en bokje springen. Binnen deed je spelletjes als kwartetten, pim-pam-pet, hoedje-wip, én mens erger je niet – vaak met een glaasje limonade! Inmiddels heeft dit Oerhollands vermaak plaats gemaakt voor; gamen, mailen, chatten, twitteren en hyven…!

SOAP.
De jaren verstreken. Ik groeide op in een kleurrijk en muzikaal gezin. De registratie van de dagelijkse gang van zaken in ons gezin met twaalf kinderen zou als ‘soap’ een succesvolle serie geworden zijn met afleveringen waarin klucht en drama elkaar afwisselen! Een serie in het decor van soms chaotisch toestanden, met heerlijke momenten vol humor, gezelligheid en romantiek, maar óók met scènes die goed zouden passen in “Pension Hommeles…”, een succesvolle serie van weleer..
Aan talentvolle ‘toneelspelers’ en komedianten was in ieder geval geen gebrek….
De eindregie was hoe dan ook altijd in handen van vader en moeder Strootman die wel zorgden dat de dagelijkse ‘afleveringen’ tot een goed einde kwamen!

HET HARMONIUM.
Een zeer belangrijke plaats binnen ons gezin nam het harmonium in, ook wel eens oneerbiedig “cirkelzaag des geloofs” genoemd… Een traporgeltje waarop zowel de liederen van Johannes de Heer alsmede ‘Einen Schönen Blauwe Donau’ prachtig tot hun recht kwamen en, waarin af en toe ook een muizenpaartje een liefdesnestje had gebouwd…

Maar met dit harmonium begon wel mijn muziekcarriere!
Met als voorbeeld de muzikale verrichtingen van mijn oudere broers die op zondagmorgen na kerktijd op het harmonium het zingen ‘in huiselijke kring’ begeleidden, nam ik ook plaats op de kruk die eigenlijk te hoog voor mij was om ‘de trappers’ goed te bedienen..
Maar er kwam geluid uit. Eerst op de zwarte toetsen de vlooienmars proberen.
Al snel kreeg ik de smaak te pakken en spoedig speelde ik, tot groot genoegen van mijn moeder, psalm 134, Dat ’s Heeren zegen op U daal’... In dankbaarheid zong zij dit uit volle borst mee. Zij glunderde!
Op de een of andere manier lukte het me om alles uit het hoofd te spelen want ik kon tot dusver geen noot lezen en deed alles maar ‘op gehoor’.
Steeds bij het horen op de radio van orgelvirtuozen als Feike Asma en Piet van Egmond werd ik geinspireerd om dit ‘na te spelen’ hetgeen soms nog lukte ook.

Ik werd behalve ouder, óók fervent harmoniumspeler en mijn repertoire breidde zich uit, van ‘Vaste rots….’ tot en met De Koekoekswals.
Mijn muzikaliteit viel op en zoekend naar mogelijkheden om mijn muzikale kennis uit te breiden leken mijn pa en moe een mooi plan te hebben…….

Wordt Vervolgd.