“DE WATERPUT….”

Zondagochtend 31 augustus 1969. Prachtig weer en de opkomende zon werpt een nevelig licht over het vredig Friese landschap. Om zeven uur die morgen zit op de waterput van een eeuwenoude boerderij in Sexbierum oom Koen van Gemeren te mijmeren en begint op zijn gemak een shaggie te draaien. Dit weekend is hij namelijk onze speciale gast! Zelf had ik die nacht weinig geslapen en liep al vroeg te ijsberen rond de waterput.

“Slaapt al dat gespuis nog”? vroeg oom Koen en hij vervolgde in onvervalst Rotterdams: “Is het een goeie of kwaaie ‘herder’ waarvoor het koor straks moet opdraven”? Geen idee, antwoordde ik. “En heb je vannacht de bokken van de schapen gescheiden kunnen houden” vroeg Koen vervolgens met een vermakelijke glimlach op zijn gezicht…!

Bovenstaande dialoog zou een scène kunnen zijn uit de film

“Het eerste weekend uit met het van Gemerens Familiekoor”. Ik kletste nog even door met oom Koen. Muziek maken was zijn grote passie en hij kwam weer terug op het fantastische concert tijdens zijn “Gouden Bruiloft”. Hij was verrast, zo vertelde hij, dat niet alleen het koor, maar ook zijn neef Piet van Gemeren op de piano en Arthur Mersel, zijn leerling hoboïst, zo schitterend het Hoboconcert van Joseph Haydn hadden gespeeld. Hij was daar blijvend van onder de indruk en bijzonder trots op! Onlangs vond ik tot mijn grote verrassing na 40 jaar een bandopname van o.a. dit concert. Heel toevallig haalde ik hem ‘onder het stof der jaren’ vandaan en als hommage aan Koen laat ik een paar fragmenten horen van dit binnenkort te verschijnen CD-tje van deze ‘versleten’ bandopnamen…!

EEN ENERVEREND 1969.

Om bovenstaand verhaal compleet te maken ga ik eerst terug naar januari van dit gedenkwaardige jaar. Voor het van Gemerens Familiekoor het begin van een enerverend 1969. Hoewel het ledental stijgt zijn er toch grote zorgen! Financiële zorgen. De uitgaven aan zaalhuur, aanschaf muziek, koormappen enz. rijst de pan uit. Zo zelfs dat het salaris voor de dirigent er bij in schiet… De fl. 2,50 die ieder koorlid betaalt is niet toereikend en mede omdat er vaak meerdere personen uit één gezin lid zijn kan er niet meer gevraagd worden. Onze penningmeester Piet Vliegenthart, die inmiddels de functie van schatbewaarder heeft overgenomen van Greetje, ziet het helemáál somber in en stelt tijdens een met spoed belegde vergadering “dat wij zonder de steun van onze familie financieel op de klippen zullen lopen….”! Doortastend als Alice toen al was oppert zij het idee een brief te sturen aan de ganse familie met als motto: Steunt financieel ons koor! En inderdaad, deze brief ging de deur uit en deed wonderen! Donateurs, met oom Koen van Gemeren voorop, meldden zich aan met bedragen tussen de vijf en veertig gulden per jaar! Verder werd het koperkwartet van de marinierskapel - op Wim Hardenbol na - teruggestuurd naar de kazerne en de eerste financiële crisis was bezworen. De dirigent kon dus eindelijk beginnen met het innen van zijn salaris…. Inmiddels stromen de aanvragen om op te treden binnen. Waar de profeet in eigen vaderland meestal niet gewaardeerd wordt was het wel anders in de Alexanderpolder waar de dirigent zijn domicilie heeft, want wederom komt er een uitnodiging (de derde binnen een jaar) voor een optreden in de Verrijzeniskerk!

“EEN BAKEN IN ONS WISSELEND BESTAAN…”

Verdere uitnodigingen dat jaar kwamen van de Credokerk, Salvatorkerk en de Koninginnekerk uit Rotterdam. Voorts uit Apeldoorn, Loosduinen en Heerjansdam. Een leuk ‘weetje’ is het verzoek van ”De Gemengde Zangvereniging ZEELANDIA” uit Rotterdam om ons met het gehele van Gemerenkoor bij hun aan te sluiten i.v.m. het optreden tijdens een 5-koren concert in de Rotterdamse Doelen. Hier zijn we dus niet op ingegaan. Van lieverlee kregen we meer en meer bekendheid en waardering voor onze optredens. Inmiddels hadden we zo’n 44 leden. De repetities waren ook toen al oergezellig. Voor ons allemaal betekende die repetitie ‘een baken in ons wisselend bestaan’. Je keek uit naar de woensdagavond. Het ‘eruit’ zijn, de sfeer, de gezelligheid, de verbondenheid en vooral de pauze met koffie en een drankje: een soort familie instuif… Het was allemaal onbetaalbaar.

In de muziek, de woorden met bijbehorende melodieën die wij zongen, weerspiegelde zich ons geloofsleven. Wij brachten vol overgave de nummers en dit kwam ‘over’ bij het publiek. Iemand zei eens: “zingen is dubbel bidden”. Zo beleefde het grootste deel van ons koor het zingen, hoewel het voor een aantal onder ons ook wel ‘religieus entertainment’ was…! Hoewel het succes ons niet naar het hoofd steeg gingen er in april van dat jaar ineens stemmen op om ‘koorkleding’ in de vorm van toga’s of andere uniforme kleding aan te schaffen. We zullen later zien dat dit idee ontaarde in een klucht! In ieder geval besloten we dat ‘de donateurspot’ die inmiddels op gang gekomen was, apart zou worden gehouden als kledingfonds…

SEXBIERUM…….

Dan is het 21 juli en begint het verhaal van het koorweekend wanneer de koorleden Alice, Lenie, Piet en Geertje op zaterdag 21 juli om 7 uur vertrekken naar dit idyllisch Friese plaatsje om het weekend voor te bereiden. Naar een idee van Piet Vliegenthart besloten we namelijk dat het leuk zou zijn om in dit mooie plaatsje, op voorstel van kennissen van Piet en Geertje , een koorweekend door te brengen en daar dan ‘s zondag op te treden in het gereformeerde kerkje…! Het leek ons verstandig vooraf poolshoogte te nemen van de toestanden daar en dus gingen ‘de verspieders’ op weg naar de noordpool…! Zeer enthousiast keren zij terug en Alice schrijft daarna aan het koor: “Om precies te omschrijven wát we daar gevonden hebben en hoe leuk het daar is zou ik vier vellen papier nodig hebben. Wij nodigen jullie dan ook uit om op zaterdag 30 augustus in de auto te stappen voor een 2-daagse vakantie in een omgeving van bos, zee en het prachtige Friese landschap. Wij slapen in een ruim 300 jaar oude boerderij. Beschikbaar zijn 3 bedsteden (voor de meest romantische onder ons…) en een aantal gewone bedden. Ieder die in het bezit is van een luchtbed en slaapzak deze graag meenemen voor de meest sportieve leden die in de hooischuur moeten slapen…”! Wat echter niet als slaapplaats in Alice haar verslag stond vermeld was ‘een heuse hooiberg….’

DE JAREN ZESTIG…..!

Aldus reden we 41 jaar geleden op zaterdag 30 augustus naar Sexbierum. We hadden afgesproken dat onze ‘aanhang’ mee mocht, echter geen kinderen. Wij kwamen daar aan met zo’n 55 neven en nichten plus oom Koen. Ons eerste probleem was het inkwartieren; hoe delen we de slaapplaatsen in want veel ‘stellen’ waren nog in hun verkeringstijd… en ineens denk ik nu aan de anekdote van ‘de lepeltjes’ uit een vorig hoofdstuk! Veertig jaar geleden namelijk zouden onze ouders ‘geen oog dicht doen’ bij de gedachte dat hun zoon of dochter in de verleiding zou komen om in de nachtelijke uren ‘haasje over’ te gaan spelen. Toen was het nog; ieder in je eigen bed tijdens je verkeringstijd…!

Een hooischuur, drie bedsteden en enkele gewone bedden. Daar moesten we alles in kwijt. Ik zag tijdens de indeling hier en daar al glunderende gezichten en dacht ineens aan de woorden van mijn moeder die het mooie boek ‘Hooglied’ nogal eens aanhaalde als waarschuwing wanneer er een ‘delicaat’ onderwerp aan de orde kwam: “Liefde is als een vlammend vuur, een laaiende vlam, jaag haar niet op….” De kans was natuurlijk groot dat er toch een aantal jongelui onderzoek zouden gaan doen naar hetgeen in dit prachtige boek vol liefdesgedichten staat beschreven….!

Het tweede probleem was de dominee van Sexbierum. Die liep nou niet bepaald over van enthousiasme dat we kwamen zingen. De kerkenraad namelijk vergaderde schaars in de vakantietijd en daarom kon het voorstel betreffende ons optreden niet behandeld worden. Dus schreef dominee ons betreffende onze komst en deed dat met de volgende woorden: “ik schrijf u op eigen gezag dat het toch wel goed is dat u komt, maar het zingen moet vóór de dienst en na de dienst plaats vinden èn zonder drumstel in de kerk. Ook speelt onze organist gewoon tijdens de dienst. Dan staat er dunkt me niets in de weg om die zondag een zestal liederen te brengen…”! Naar de woorden van oom Koen was de dominee misschien geen kwaaie herder, maar in mijn ogen wel een kwaai voorstel!

MEM, WAT SULLEN WE ITEN…

Na aankomst gingen we Sexbierum ‘verkennen’. Een leuk plaatsje waar de mensen hun ogen uitkeken naar de invasie van het familiekoor. Wat hadden we een pret en wat mij altijd bij zal blijven is de volgende smakelijke anekdote:
De broertjes Piet en André van Gemeren waren beide van de partij. Tijdens de wandeling door het dorp gingen we zo’n ouderwets snoepwinkeltje binnen. We stonden daar met een man of vijf van het koor. Een Friese deerne stond achter de toonbank. Piet kocht er een rolletje pepermunt (kerkbrood) en terwijl hij afrekende liet André heimelijk een paar repen chocola in de zak van Piet glijden… Terwijl Piet de winkel uitliep zei André tegen de verkoopster: “mevrouw, deze meneer steekt zojuist een paar repen chocola in zijn zak”….. Piet wist niet hoe hij het had en verschoot van kleur! Met de moed der wanhoop wist hij uit te leggen dat zijn broertje hem een loer probeerde te draaien en lag de repen chocola keurig terug op de toonbank…..

Teruggekomen bij de boerderij werd het etenstijd. We werden welkom geheten door onze gastvrouw Marijke. Onvergetelijk was het Friese liedje dat we verplicht tijdens het diner moesten instuderen; “Mem, wat sullen we iten”. Wat een feest… De avond verliep zoals we hoopten; een en al gezelligheid tot in de late uurtjes. Maar, zoals altijd was er een tiet van komen en een tiet van gaan…. Een aantal neven en nichten volgde deze raad op en voegde de daad bij het woord en gingen letterlijk op tiet in de slaapzak…. Ik beken, we waren het overzicht van de slaapindeling vanwege de duisternis totaal kwijt en konden moeilijk traceren wie waar en wie bij wie sliep. Nee, namen noemen we niet maar één stel konden we niet traceren en het was zoeken naar een speld in die hooiberg….. Maar dat was mijn Tacook niet….!

Dan zijn we weer terug waar het verhaal over Sexbierum begon, bij de waterput op zondagmorgen. Van de dienst en ons optreden herinneren wij ons niet veel meer. In de loop van de dag zouden we huiswaarts keren maar eer het zover was werd er nog gediscussieerd om gezamenlijk onderweg wat te eten. Het was in de jaren zestig niet gebruikelijk en voor veel leden toch een heikel punt, om op zondag in een restaurant te gaan eten. Meegaand als wij waren besloten we toch, na overleg met een aantal wijze mannen en vrouwen, onze schroom te overwinnen en gezamenlijk de maaltijd te gebruiken in het restaurant dat we zien op bijgaande foto’s. Uiteraard hadden we begrip voor onze penningmeester die uitsluitend mee wilde eten indien hij op maandag de rekening van de maaltijd zou kunnen betalen..! Geen probleem! Overigens weet ik niet meer wie er twee maaltijden voorschoot.

Het eerste koorweekend zat er op! We konden terugzien op een paar fantastische dagen. Iedereen die er bij was besefte het voorrecht om dit mee te mogen maken! Het volgende avontuur diende zich al weer aan; ons allereerste tv optreden….

WORDT VERVOLGD.